physicscatalyst.com logo




Integrals NCERT Solutions for Class 12 Maths Exercise 7.2




In this page we have Integrals NCERT Solutions for Class 12 Maths Exercise 7.2 for EXERCISE 7.2 . Hope you like them and do not forget to like , social share and comment at the end of the page.

Integrate the fxnctions in Exercises 1 to 37

Question 1:
$\frac{2 x}{1 + x^{2}}$
Solution
let, 1 + x 2 = u
Then Differentiating both the sides 2x dx = du
Now $\int \frac{2x}{1 + x^{2}} = \int \frac{1}{u}\; du \\ log \left | u \right | + C \\= log \left | 1 + x^{2} \right | + C \\= log (1 + x^{2}) + C$

Question 2:
$\frac{(log\; x) ^{2}}{x}$
Solution
let, $log \left | x \right | = u$
$log \left | x \right | = u \\ \frac{1}{x} dx = du $
Now $\int \frac{(log \left | x \right |)^{2}}{x} dx = \int u^{2} du \\ = \frac{u ^{3}}{3} + C \\ = \frac{(log \left | x \right |) ^{3}}{3} + C$
Question 3:
$\frac{1}{x + x\; log\; x}$
Solution
$\frac{1}{x + x\; log\; x} = \frac{1}{x (1 + log\; x)}$ let, 1 + log x = u
$\frac{1}{x} dx = du $
$\int \frac{1}{x (1 + log\; x)} dx = \int \frac{1}{u} du = log \left | u \right | + C \\ = log \left | 1 + log x \right | + C$

Question 4:
$sin\; x . sin (cos\; x)$
Solution
let, cos x = u
Then -sin x dx = du
$\int sin\; x . sin (cos\; x) dx = - \int sin\; u du \\ = - [- cos u] + C \\ = cos u + C \\ = cos (cos x) + C$

Question 5:
$sin\; (ax + b) cos\; (ax + b)$
Solution
Now this can be re-written as
$sin\; (ax + b) cos\; (ax + b) = \frac{2 sin\; (ax + b) cos\; (ax + b)}{2} = \frac{sin 2 (ax + b)}{2} $
Let, $2 (ax + b) = z \\ 2 a dx = dz $
\int \frac{sin 2 (ax + b)}{2} dr = \frac{1}{2} \int \frac{sin\; z\; dz}{2a} \\ = \frac{1}{4a} [- cos z] + C \\ = - \frac{1}{4a} cos 2 (ax + b) + C$

Question 6:
$\sqrt{ax + b}$
Solution
let, ax + b = z
a dx = dz
or dx = (1/a) dz $\int (ax + b)^{\frac{1}{2}} dx = \frac{1}{a} \int z ^{\frac{1}{2}} dz $ $= \frac{1}{a} (\frac{z ^{\frac{3}{2}}}{\frac{3}{2}}) + C \\ =\frac{2}{3a} (ax + b)^{\frac{3}{2}} + C$

Question 7:
$x \sqrt{x + 2}$
Solution
let, x + 2 = t
then dx = dt
$\int x \sqrt{x + 2} dx = \int (t - 2) \sqrt{t} dt $ $ = \int (t ^{\frac{3}{2}} - 2t ^{\frac{1}{2}}) dt \\ = \int t ^{\frac{3}{2}} dt - 2 \int t ^{\frac{1}{2}}) dt $ $ = \frac{t ^{\frac{5}{2}}}{\frac{5}{2}} - 2 \frac{t ^{\frac{3}{2}}}{\frac{3}{2}} + C \\ = \frac{2}{5} t ^{\frac{5}{2}} - \frac{4}{3} t ^{\frac{3}{2}} + C $ $ = \frac{2}{5} (x + 2) ^{\frac{5}{2}} - \frac{4}{3} (x + 2) ^{\frac{3}{2}} + C \\$

Question 8:
$x \sqrt{1 + 2 x ^{2}}$
Solution
let, 1 + 2 x2 = t
4x dx = dt
$\int x \sqrt{1 + 2 x ^{2}} dx = \int \frac{\sqrt{t}}{4} dt$ $ = \frac{1}{4} \int t ^{\frac{1}{2}} dt \\ = \frac{1}{4} (\frac{t ^{\frac{3}{2}}}{\frac{3}{2}}) + C \\ = \frac{1}{6} (1 + 2 x^{2}) ^{\frac{3}{2}} + C$

Question 9:
$(4x + 2) \sqrt{x ^{2} + x + 1}$
Solution
let, x 2 + x + 1 = t
(2x + 1) dx = dt
$\int (4 x + 2) \sqrt{x ^{2} + x + 1} dx = \int 2 \sqrt{t} dt $ $ = 2 (\frac{t ^{\frac{3}{2}}}{\frac{3}{2}}) + C \\ = \frac{4}{3} (x ^{2} + x + 1) ^{\frac{3}{2}} + C$

Question 10:
$\frac{1}{x - \sqrt{x}}$
Solution
It can be re-written as $\frac{1}{x – \sqrt{x}} = \frac{1}{\sqrt{x} (\sqrt{x} – 1)}$
let,
$\sqrt{x} - 1 = t$ $ \frac{1}{2 \sqrt{x}} dx = dt$ $\int \frac{1}{\sqrt{x} (\sqrt{x} – 1)} dx = \int \frac{2}{t} dt \\= 2 log \left | z \right | + C \\ =2 log \left | \sqrt{x} – 1 \right | + C$

Question 11:
$\frac{x}{\sqrt{x + 4}},$ x > 0
Solution
let, x + 4 = t
dx = dt
$\int \frac{x}{\sqrt{x + 4}} dx = \int \frac{(t – 4)}{\sqrt{t}} dt $ $ = \int (\sqrt{t} – \frac{4}{\sqrt{t}}) dt \\ = \frac{t ^{\frac{3}{2}}}{\frac{3}{2}} – 4 (\frac{t ^{\frac{1}{2}}}{\frac{1}{2}}) + C \\ = \frac{2}{3} t ^{\frac{3}{2}} – 8 t ^{\frac{1}{2}} + C \\ = \frac{2}{3} t. t ^{\frac{1}{2}} – 8 t ^{\frac{1}{2}} + C \\ = \frac{2}{3} t ^{\frac{1}{2}} (t – 12) + C \\ = \frac{2}{3} (x + 4) ^{\frac{1}{2}} (x + 4 – 12) + C \\ = \frac{2}{3} \sqrt{(x + 4)} (x – 8) + C$

Question 12:
$(x ^{3} – 1) ^{\frac{1}{3}} x ^{5}$
Solution
let, x 3 - 1 = t
3 x 2 = dt
$\int (x ^{3} – 1) ^{\frac{1}{3}} x ^{5} dx = \int (x ^{3} – 1) ^{\frac{1}{3}} x ^{3} . x ^{2} dx \\ = \int t ^{\frac{1}{3}} (t + 1) \frac{dt}{3} \\ = \frac{1}{3} \int (t ^{\frac{4}{3}} + t ^{\frac{1}{3}}) dt \\ = \frac{1}{3} [\frac{t ^{\frac{7}{3}}}{\frac{7}{3}} + \frac{t ^{\frac{4}{3}}}{\frac{4}{3}}] + C \\ = \frac{1}{3} [\frac{3}{7} t ^{\frac{7}{3}} + \frac{3}{4} t ^{\frac{4}{3}}] + C \\ = \frac{1}{7} (x ^{3} – 1) ^{\frac{7}{3}} + \frac{1}{4} (x ^{3} – 1) ^{\frac{4}{3}}] + C$

Question 13:
$\frac{x ^{2}}{(2 + 3x ^{3}) ^{3}} \\$
Solution
let, $2 + 3x ^{3} = z \\ 9 x ^{2} dx = dz $
$ \int \frac{x ^{2}}{(2 + 3 x ^{3})} dx = \frac{1}{9} \int \frac{dz}{(z) ^{3}} \\ = \frac{1}{9} \int {(z) ^{- 3}} dz \\ = \frac{1}{9} (\frac{z ^{- 2}}{- 2}) + C \\ = – \frac{1}{18} (\frac{1}{z ^{2}}) + C \\ = \frac{- 1}{18 (2 + 3x ^{3}) ^{2}} + C \\$


Question 14:
$\frac{1}{x (log x) ^{m}}, x > 0 \\$
Solution
let, $log x = z \\ \frac{1}{x} dx = dz $ $ \int \frac{1}{x (log x) ^{m}} dx = \int \frac{dz}{z ^{m}} \\ = \int z ^{- m} dz \\ = \frac{z ^{- m + 1}}{- m + 1} + C \\ = \frac{z ^{1 – m}}{1 -m} + C \\ = \frac{log x ^{1 – m}}{1 -m} + C$


Question 15:
$\frac{x}{9 – 4 x ^{2}}$
Solution
let, $9 – 4 x ^{2} = t \\ – 8 x dx = dt \\ \int \frac{x}{9 – 4 x ^{2}} = – \frac{1}{8} \int \frac{1}{t} dt \\ = – \frac{1}{8} log \left | t \right | + C \\ = – \frac{1}{8} log \left | 9 – 4 x ^{2} \right | + C$


Question 16:
$e ^{2 x + 3}$
Solution
let, ${2 x + 3} = t \\ 2 dx = dt $
$ \int e ^{2 x + 3} dx = \frac{1}{2} \int e ^{t} dt \\ = \frac{1}{2} (e ^{t}) + K \\ = \frac{1}{2} (e ^{2 x + 3}) + K$

Question 17:
$\frac{x}{e ^{x ^{2}}}$
Solution
let, x 2 = t
2x dx = dt
$\int \frac{x}{e ^{x ^{2}}} dx = \frac{1}{2} \int \frac{1}{e ^{t}} dt \\ = \frac{1}{2} \int e ^{- t} dt \\ = \frac{1}{2} \frac{e ^{- t}}{- 1} + C \\ = – \frac{1}{2} e ^{- x ^{2}} + C \\ = – \frac{1}{2 e ^{x ^{2}}} + C$
Question 18:
$\frac{e ^{tan ^{- 1} x}}{1 + x ^{2}}$
Solution
let, $tan ^{- 1} x = z$
$ \frac{1}{1 + x ^{2}} dx = dz $
$ \int \frac{e ^{tan ^{- 1} x}}{1 + x ^{2}} dx = \int e ^{z} dz \\ = e ^{z} + C \\ = e ^{tan ^{- 1} x} + C$

Question 19:
$\frac{e ^{2x} – 1}{e ^{2x} + 1}$
Solution
$\frac{e ^{2x} – 1}{e ^{2x} + 1}$
Dividing the nxmerator and denominator by e x, we get
$\frac{\frac{e ^{2x} – 1}{e ^{x}}}{\frac{e ^{2x} + 1}{e ^{x}}} = \frac{e ^{x} – e ^{- x}}{e ^{x} + e ^{- x}} \\$
let,
$e ^{x} + e ^{- x} = z \\ (e ^{x} – e ^{- x}) dx = dz $
$ \int \frac{e ^{2x} – 1}{e ^{2x} + 1} dx = \int \frac{e ^{x} – e ^{- x}}{e ^{x} + e ^{- x}} dx \\ = \int \frac{dz}{z} \\ = log \left | z \right | + C \\ = log \left | e ^{x} + e ^{- x} \right | + C$

Question 20:
$\frac{e ^{2x} – e ^{- 2x}}{e ^{2x} + e ^{- 2x}}$
Solution
let, $e ^{2x} + e ^{- 2x} = z \\ (2 e ^{2x} – 2 e ^{- 2x}) dx = dz \\ 2 (e ^{2x} – e ^{- 2x}) dx = dz \\ \int \frac{e ^{2x} – e ^{- 2x}}{e ^{2x} + e ^{- 2x}} = \int \frac{dz}{2z} dz \\ = \frac{1}{2} \int \frac{1}{z} dz \\ = \frac{1}{2} log \left | z \right | + C \\ = \frac{1}{2} log \left | e ^{2x} + e ^{- 2x} \right | + C$


Question 21:
$tan ^{2} (2 x – 3)$
Solution
we know that, $tan ^{2} (2 x – 3) = sec ^{2} (2 x – 3) – 1$
let, $2 x – 3 = t \\ 2 dx = dt$
$ \int tan ^{2} (2 x – 3) dx = \int [sec ^{2} (2 x – 3) – 1] dx \\ = \frac{1}{2} \int (sec ^{2} t) dt – \int 1 d t \\ = \frac{1}{2} tan t – x + C \\ = \frac{1}{2} tan (2 x – 3) – x + C$

Question 22:
$sec ^{2} (7 – 4 x)$
Solution
let, $(7 – 4 x) = t \\ – 4\; d x = dt$ $\int sec ^{2} (7 – 4 x) dx = – \frac{1}{4} \int sec ^{2} t dt \\ = – \frac{1}{4} (tan t) + C \\ = – \frac{1}{4} [tan (7 – 4 x)] + C$

Question 23:
$\frac{sin ^{- 1} x}{\sqrt{1 – x ^{2}}}$
Solution
let, $sin ^{- 1} x = z \\ \frac{1}{\sqrt{1 – x ^{2}}} dx = dz \\ \int \frac{sin ^{- 1} x}{\sqrt{1 – x ^{2}}} dx = \int z dz \\ = \frac{z ^{2}}{2} + C \\ = \frac{(sin ^{- 1} x) ^{2}}{2} + C \\$

Question 24:
$\frac{2 cos\; x – 3 sin\; x}{6 cos\; x + 4 sin\; x}$
Solution
$\frac{2 cos\; x – 3 sin\; x}{6 cos\; x + 4 sin\; x} = \frac{2 cos\; x – 3 sin\; x}{2 (3 cos\; x + 2 sin\; x)}$ let,
$3\; cos\; x + 2\; sin\; x = z\\ (- 3\; sin\; x + 2\; cos\; x) dx = dt $
$\int \frac{2 cos\; x – 3 sin\; x}{6 cos\; x + 4 sin\; x} dx = \int \frac{dt}{2t} \\ = \frac{1}{2} \frac{1}{t} dt \\ = \frac{1}{2} log \left | t \right | + C \\ = \frac{1}{2} log \left | 3\; cos\; x + 2\; sin\; x \right | + C \\$


Question 25:
$\frac{1}{cos ^{2} x (1 – tan x) ^{2}}$
Solution
$\frac{1}{cos ^{2} x (1 – tan x) ^{2}} = \frac{sec ^{2} x}{(1 – tan x) ^{2}} \\$ let,
$(1 – tan x) = t \\ sec ^{2} x dx = dt $
$\int \frac{sec ^{2} x}{(1 – tan x) ^{2}} dx = \int -\frac{dt}{t ^{2}} \\ = – \int t ^{- 2} dt \\ = \frac{1}{t} + C \\ = \frac{1}{1 – tan x} + C$

Question 26:
$\frac{cos \sqrt{x }}{\sqrt{x }}$
Solution
let, $\sqrt{x } = t \\ \frac{1}{2 \sqrt{x}} dx = dt $
$ \int \frac{cos \sqrt{x }}{\sqrt{x }} = 2 \int cos\; t dt \\ = 2 sin\; t + C \\ = 2 sin\; \sqrt{x } + C$


Question 27:
$\sqrt{sin\; 2 x}\; cos\; 2 x$
Solution
let, $sin\; 2 x = t \\ 2 cos\; 2 x dx = dt$
$\int \sqrt{sin\; 2 x}\; cos\; 2 x = \frac{1}{2} \int \sqrt{t} dt \\ = \frac{1}{2} (\frac{t ^{\frac{3}{2}}}{\frac{3}{2}}) + C \\ = \frac{1}{3} t ^{\frac{3}{2}} + C \\ = \frac{1}{3} (sin\; 2 x) ^{\frac{3}{2}} + C$

Question 28:
$\frac{cos\; x}{\sqrt{1 + sin\; x}}$
Solution
let, $1 + sin\; x = t \\ cos\; x dx = dt $
$\int \frac{cos\; x}{\sqrt{1 + sin\; x}} dx = \int \frac{dt}{\sqrt{t}} \\ = 2 \sqrt{t} + C \\ = 2 \sqrt{1 + sin\; x} + C$


Question 29:
$cot\; x\; log\; sin\; x$
Solution
let, $log\; sin\; x = t \\ \frac{1}{sin\; x }. cos\; x = dt \\ cot\; x\; dx = dt $
$ \int cot\; x\; log\; sin\; x dx = \int t\; dt \\ = \frac{t ^{2}}{2} + C \\ = \frac{1}{2} (log\; sin\; x) ^{2} + C$

Question 30:
$\frac{sin\; x}{1 + cos\; x}$
Solution
let,
$1 + cos\; x = z \\ – sin\; x dx = dt $
$\int \frac{sin\; x}{1 + cos\; x} dx = \int – \frac{dt}{t } \\ = – \int \frac{dt}{t} \\ = – log \left | t \right | + C \\ = – log \left | 1 + cos\; x \right | + C$

Question 31:
$\frac{sin\; x}{(1 + cos\; x) ^{2}}$
Solution
let, $1 + cos\; x = t $
$– sin\; x dx = dt $
$\int \frac{sin\; x}{1 + cos\; x} dx = \int – \frac{dt}{t ^{2}} \\ = – \int \frac{dt}{t ^{2}} \\ = \frac{1}{t} + C \\ = \frac{1}{1 + cos\; x} + C$

Question 32:
$\frac{1}{1 + cot\; x}$
Solution
let, I = $\int \frac{1}{1 + cot\; x} dx \\ = \int \frac{1}{1 + \frac{cos\; x}{sin\; x}} dx \\ = \int \frac{sin\; x}{sin\; x + cos\; x} dx \\ = \frac{1}{2} \int \frac{2 sin\; x}{sin\; x + cos\; x} dx \\ = \frac{1}{2} \int \frac{(sin\; x + cos\; x) + (sin\; x – cos\; x)}{(sin\; x + cos\; x)} dx \\ = \frac{1}{2} \int 1 dx + \frac{1}{2} \int \frac{(sin\; x – cos\; x)}{(sin\; x + cos\; x)} dx \\ = \frac{1}{2} x + \frac{1}{2} \int \frac{(sin\; x – cos\; x)}{(sin\; x + cos\; x)} dx \\$
$let,\; (sin\; x + cos\; x) = y \\ = (cos\; x – sin\; x) dx = dy \\ I = \frac{x }{2} + \frac{1}{2} log \left | y \right | + K \\ = \frac{x }{2} – \frac{1}{2} log \left | (sin\; x + cos\; x) \right | + K \\$

Question 33:
$\frac{1}{1 – tan x}$
Solution
let,
$I =\int \frac{1}{1 – tan\; x} dx \\ = \int \frac{1}{1 – \frac{sin\; x}{cos\; x}} dx \\ = \int \frac{cos\; x}{cos\; x – sin\; x} dx \\ = \frac{1}{2} \int \frac{2 cos\; x}{cos\; x – sin\; x} dx \\ = \frac{1}{2} \int \frac{(cos\; x – sin\; x ) + (cos\; x + sin\; x)}{(cos\; x – sin\; x)} dx \\ = \frac{1}{2} \int 1 dx + \frac{1}{2} \int \frac{(cos\; x + sin\; x)}{(cos\; x – sin\; x)} dx \\ = \frac{1}{2} x + \frac{1}{2} \int \frac{(cos\; x + sin\; x)}{(cos\; x – sin\; x)} dx \\$
$let,\; (cos\; x – sin\; x) = y \\ = (- sin\; x – cos\; x ) dx = dy$
Then
$I = \frac{x }{2} – \frac{1}{2} log \left | \y \right | + C \\ = \frac{x }{2} – \frac{1}{2} log \left | (cos\; x – sin\; x) \right | + C \\$
Question 34:
$\frac{\sqrt{tan x}}{sin\; x\; cos\; x}$
Solution
let,
$l I = \frac{\sqrt{tan x}}{sin\; x\; cos\; x} dx \\ = \frac{\sqrt{tan x} \times cos\; x}{sin\; x\; cos\; x \times cos\; x} dx \\ = \int \frac{\sqrt{tan x}}{tan\; x\; cos\; ^{2} x} dx \\ = \int \frac{sec\; ^{2} x}{\sqrt{tan\; x}} dx $
$let, tan\; x = y \\ sec\; ^{2} x dx = dy $
Then
$I = \int \frac{dy}{\sqrt{y}} \\ = 2 \sqrt{y} + K \\ = 2 \sqrt{tan\; x} + K$


Question 35:
$\frac{(1 + log x) ^{2}}{x}$
Solution
let,
$ 1 + log x = y \\ \frac{1}{x} dx = dy $
$ \int \frac{(1 + log x) ^{2}}{x} dx = \int y ^{2}\; dy \\ = \frac{y ^{3}}{3} + C \\ = \frac{(1 + log x) ^{3}}{3} + C$


Question 36:
$\frac{(x + 1)(x + log x) ^{2}}{x}$
Solution
We can write the integral in the form
$\frac{(x + 1)(x + log x) ^{2}}{x} = \frac{(x + 1)}{x} (x + log x) ^{2} = (1 + \frac{1}{x}) (x + log x) ^{2} $
let,$\; (x + log x) = t \\ (1 + \frac{1}{x}) dx = dt $
$ \int (1 + \frac{1}{x}) (x + log\; x) ^{2} dx = \int t ^{2} dt \\ = \frac{t ^{3}}{3} + C \\ = \frac{1}{3} (x + log x) ^{3} + C$

Question 37:
$\frac{x ^{3}\; sin\; (tan ^{- 1} x ^{4})}{1 + x ^{8}}$
Solution
This is a example of double substitution
$let,\; x ^{4} = t \\ 4 x ^{3} dx = dt $
$ \int \frac{x ^{3}\; sin\; (tan ^{- 1} x ^{4})}{1 + x ^{8}} dx = \frac{1}{4} \int \frac{sin\; (tan ^{- 1} t)}{1 + t ^{2}} \;dt …. (1) $
$ let,\; tan ^{- 1} t = y \\ \frac{1}{1 + t ^{2}} dt = du $
So we get
$\int \frac{x ^{3}\; sin\; (tan ^{- 1} x ^{4})}{1 + x ^{8}} dx = \frac{1}{4} \int sin\; u\; du \\ = \frac{1}{4} (- cos u) + c \\ = – \frac{1}{4} cos (tan ^{- 1} t) + C \\ = – \frac{1}{4} cos (tan ^{- 1} x ^{4}) + C \\$

Question 38:
Which of the following below is the answer for $\int \frac{10 x ^{9} + 10 ^{x} log_{e} 10}{x ^{10} + 10 ^{x}} dx$ :
(a)$ 10 ^{x} – x ^{10} + C $
(b) $10 ^{x} + x ^{10} + C $
(c) $(10 ^{x} – x ^{10}) ^{- 1} + C $
(d) $log (10 ^{x} + x ^{10}) + C $
Solution
$x ^{10} + 10 ^{x} = z \\ (10 x ^{9} + 10 ^{x} log_{e} 10) dx = dz $
$\int \frac{10 x ^{9} + 10 ^{x} log_{e} 10}{x ^{10} + 10 ^{x}} dx = \int \frac{dz}{z} \\ = log z + C \\ = log (x ^{10} + 10 ^{x}) + C $
Therefore D is the correct answer

Question 39:
Which of the following below is the answer for $\int \frac{dx}{sin ^{2} \;x\; cos ^{2} \;x}$
(a)$ tan\; x + cot\; x + C $
(b) $tan\; x – cot\; x + C $
(c) $tan\; x \; cot\; x + C $
(d) $tan\; x – cot\; 2x + C $
Solution
$I = \int \frac{dx}{sin ^{2} \;x\; cos ^{2} \;x} \\ = \int \frac{1}{sin ^{2} \;x\; cos ^{2} \;x} dx \\ = \int \frac{sin ^{2} \;x\; + cos ^{2} \;x}{sin ^{2} \;x\; cos ^{2} \;x} dx \\ = \int \frac{sin ^{2} \;x}{sin ^{2} \;x\; cos ^{2} \;x} dx + \int \frac{cos ^{2} \;x}{sin ^{2} \;x\; cos ^{2} \;x} dx \\ = \int sec ^{2} \;x dx + \int cosec ^{2} \;x dx \\ = tan\; x – cot\; x + C \\$ Therefore, B is the correct answer
 

 


Also Read





Go back to Class 12 Main Page using below links
Class 12 Maths Class 12 Physics Class 12 Chemistry Class 12 Biology


Latest Updates
Synthetic Fibres and Plastics Class 8 Practice questions

Class 8 science chapter 5 extra questions and Answers

Mass Calculator

3 Fraction calculator

Garbage in Garbage out Extra Questions7